Kennisdag 2015 Vereniging Schoonmaak Research (VSR) markeert digitale revolutie in schoonmaakbranche
Digitale Revolutie in de Schoonmaak was het thema van de Kennisdag van de Vereniging Schoonmaakresearch Nederland (VSR). Smart Buildings, schoonmaakrobots, sensoren in trolleys, wearables, schoonmaak 4.0 en Big Data: zomaar een greep uit de onderwerpen die op woensdag 09 september tijdens de VSR 2015 Kennisdag werden gepresenteerd en besproken.
Digitaal Schoonmaak & Schoonmaak Onderzoek
De Vereniging Schoonmaak Research hield haar tweejaarlijkse Kennisdag in combinatie met een Zomerborrel voor haar 180 leden in Maarssen, Nederland. De uitkomst van deze informatiedag was dat de toepassing van digitale en technologische oplossingen voor de schoonmaakbranche echt van de grond komt en dat tegelijkertijd de belangstelling binnen de branche voor robotisering en digitalisering sterk toeneemt.
Gevolgen voor de schoonmakers
Zowel zakelijk als privé kun je er niet omheen: het proces van robotisering en digitalisering voltrekt zich overal om ons heen en of je het nu leuk vindt of niet, het zal uiteindelijk ook invloed hebben op ons persoonlijke en werkzame leven. Wat de impact en kansen van deze processen kunnen zijn voor de schoonmaakbranche, werd duidelijk tijdens de Kennisdag.
VSR had in totaal 6 gastsprekers uitgenodigd die elk vanuit hun eigen invalshoek naar het thema "Digitalisering van de schoonmaakbranche" keken. Van een wetenschappelijke invalshoek tot een praktische schoonmaak toepassing.
Paul Harleman - Vileda Professional
Paul Harleman (VSR en Vileda Professional), die optrad als dagvoorzitter, introduceerde het thema van de dag: "In 2011 onderzochten we het gebruik van robots in de schoonmaakindustrie. Vandaag willen we kijken naar wat er in de tussentijd is gebeurd. Afgaande op het grote aantal inschrijvingen kunnen we concluderen dat dit onderwerp vandaag de dag springlevend is!"
Peter van Baalen - Universiteit van Amsterdam
Professor dr. Peter van Baalen (UvA) begon zijn presentatie met de constatering dat de technologische ontwikkelingen snel gaan. "We zitten nu in de 4e industriële revolutie en het 2e machinetijdperk", stelde hij. "Daarbij gaat het erom spierkracht te vervangen door denkkracht. De grootste sprongen worden gemaakt met generieke technologie. Generieke platformen zoals Uber en Airbnb lopen hier voorop. Maar het vreemde hier is dat Facebook geen inhoud schrijft. Uber heeft geen taxi's, Airbnb bezit geen onroerend goed. Het zijn slechts platforms. We leven in een tijdperk waarin we alles kunnen digitaliseren. Objecten, inhoud, processen, infrastructuren en netwerken. Alles kan worden teruggebracht tot enen en nullen".
Kan een robot een schoonmaker vervangen?
"De verwerkingscapaciteit van een chip neemt steeds toe. Hetzelfde geldt voor de internetbandbreedte," vervolgt Van Baalen. "En tenslotte vergroten we de opslagcapaciteit van data. Als je al deze factoren samenbrengt en koppelt aan internet, kunnen we de fysieke en virtuele wereld aan elkaar knopen. Dit wordt het 'Internet of Things' genoemd". Je groeistrategie richten op deze ontwikkeling betekent dat je je moet afvragen hoe je wilt werken met slimme machines, dingen en platformen waarschuwt van Baalen. "In de schoonmaakbranche met contractschoonmakers is dat niet eenvoudig. Kan een robot echt een schoonmaker vervangen?
Misschien kunnen eenvoudige taken eerst worden gekopieerd? Misschien kunnen sensoren zien of je vuilnisbak vol of leeg is? Waarschijnlijk kunnen robots als Baxter uiteindelijk de behendigheid hebben waartoe wij in staat zijn. Maar voordat we het schoonmaken automatiseren moeten we eerst standaardiseren. Dat betekent bijvoorbeeld dat ik eerst mijn kamer moet opruimen voordat ik de robot zijn gang laat gaan." Vervolgens vroeg van Baalen: "Wie of wat is de Uber in uw branche?". Waarop Harleman antwoordde: "Bedrijven als Helpling en Book a tiger komen er snel aan. Dit kunnen onze Ubers worden"
Meet alles op, inclusief de schoonmakers...
Dirk Tuip van FacilityApps liet zien hoe Apps het hele schoonmaakproces makkelijker maken. Volgens Tuip moeten we niet denken in beperkingen of concurrenten maar in innovatie en het toegankelijk maken van datastromen. "Een gebouw is geen object maar een doos en uit die doos halen we informatie", zegt hij, "Klantgegevens (zoals klachten of suggesties), machinedata, eindgebruikersgegevens (hoe tevreden ze bijvoorbeeld zijn). Door te digitaliseren word je transparanter naar de klant, verlaag je direct je kosten en ben je voorbereid op de toekomst. Daar komt bij dat 4 op de 5 mensen tegenwoordig een smartphone heeft, ook al wordt die nog niet actief gebruikt op de werkvloer. "Dit biedt enorme kansen voor professionalisering van de schoonmaakbranche," zegt Tuip, "en bovendien wordt de terugverdientijd steeds korter".
Daarnaast geeft Tuip aan dat apps een belangrijke rol kunnen spelen in de fase voor de schoonmaak (calculatie, opstartplan en planning), in de operationele fase (werkprogramma's, instructies en logboeken) tot en met de fase na de schoonmaak (analyse, DKS/VSR en klantfeedback). Als we dit vergelijken met bijvoorbeeld sport, heeft de schoonmaakbranche nog een lange weg te gaan", aldus Tuip.
"In de sport wordt alles en elke sporter voortdurend gemeten: hartslag, sprongkracht en elke week tijdens de training en tijdens de wedstrijd het aantal juiste/onjuiste passes, scores en uiteindelijk of je gewonnen hebt of niet. Waarom doen we niet hetzelfde voor onze schoonmakers? Wat is hun individuele prestatie, hun efficiëntie? Hoeveel tafels hebben ze afgestoft, hoeveel vloeren hebben ze geveegd? Hoe beoordeelden de klanten de prestaties van de schoonmakers? Al deze informatie en gegevens kunnen worden gebruikt om de schoonmakers en hun werkprocessen positief te coachen".
Jesse Scholtes - Robots functioneren niet zonder mensen
Ir. Jesse Scholtes (Technische Universiteit Eindhoven) liet zien hoe complex robots zijn, wat ze tegenwoordig kunnen en hoe ze hun cognitieve intelligentie zoals oriëntatie, redeneren en probleem oplossen verkrijgen. "Voor de schoonmaaksector zullen robots in staat zijn om repetitieve taken uit te voeren, zoals vloeronderhoud of logistieke taken. Maar menselijke supervisie zal altijd nodig blijven," voegt hij eraan toe, "Robots zien de wereld in pixels en op een plat scherm ziet alles er hetzelfde uit. Je moet dus heel wat programmeren om bijvoorbeeld een glas water uit de 'echte' wereld te destilleren. Het cognitieve vermogen is er simpelweg niet." Scholtes voorspelt dat robots over 15 tot 20 jaar echt in staat zullen zijn om de schoonmaakindustrie bij te staan en toonde werkende voorbeelden van nu al gebruikte schrob- en veegrobots.
Richard Bormann - Fraunhofer Instituut Duitsland
Richard Bormann van het Fraunhofer Instituut in Duitsland werkte samen met het grootste Duitse schoonmaakbedrijf. Duschmann, om verschillende geavanceerde experiments met robots voor het legen van vuilnisbakken en het laten zweven van vloeren. Het resultaat? Beide taken kunnen gemakkelijk door robots worden uitgevoerd. "Het grote voordeel," aldus Bormann, "is dat je ze niet hoeft aan te nemen of op te leiden. Ze zijn er gewoon en kunnen 24/7 werken, zonder vakanties, weekenden of rust."
Bormann creëerde een robot met een camera, een grijper en een stofzuiger. Het lastige was om het vuil daadwerkelijk te detecteren. "Maar al met al hebben we positieve resultaten bereikt", stelt hij. "Een robot kan 100 vierkante meter in een uur doen. Dat is 5x zo snel als een mens. Dus hebben we besloten om de ontwikkeling voort te zetten en intelligentie toe te voegen zodat de robot in staat is om deuren te openen of stoelen te verplaatsen. Daarnaast gaan we hem uitrusten met vaste, geïntegreerde armen en gereedschappen in plaats van de vervangbare die we tot nu toe hadden."
Toevoegen - Fraunhofer Institut robot clip
Paul Havinga - Van geuren en gebruikspatronen tot stof...
Professor dr. Paul Havinga (Universiteit Twente, foto) sprak specifiek over sensoren. Die kunnen volgens hem alles meten en detecteren. Van geuren en gebruikspatronen tot stof. "Zo heb je een netwerk dat bestaat uit kleine apparaten", zegt hij, "De telefoon is een grote sensor. En iedereen heeft een telefoon. In een groot gebouw kun je dus meten waar het druk is geweest en dus ook waar het vuiler zal zijn. Sensoren als deze hebben verschillende functionaliteiten: controleren, track & trace (controleren, volgen) en sporen detecteren (zoals verloren goederen). Dankzij de sensoren bent u nu in staat om op het juiste moment de juiste beslissing te nemen dankzij de real-time informatie die u krijgt".
Peter Mudde - Vebego Innovaties
Peter Mudde van (Vebego Innovations) presenteerde de uitkomst van een test die zij op Schiphol hebben afgetrokken. "Wij meten graag de vervuiling", legde hij uit, "Zo kun je slim en gericht schoonmaken". Hij voegde eraan toe dat naar zijn mening het gebruik van wearables (kleding, smartwatch, bril en telefoons) zeer interessant en de moeite waard kan zijn voor schoonmaaktaken. Met wearables kun je personeel bijvoorbeeld productiever en efficiënter maken. Bovendien is het op deze manier veel makkelijker om personeel te instrueren op basis van de mate van vervuiling.
De moeite waard om nu te onderzoeken....
Harleman sloot de kennisdag af met onderzoeker Anton Duisterwinkel en OSB-voorzitter Piet Adema: "Binnen 20 jaar zullen robots hun intrede doen in de schoonmaak", voorspelt hij, "Maar robotisering is een onderwerp waar je je vandaag al in kunt en moet verdiepen".
Diverse voorbeelden van digitalisering, smart en big data, automatisering en zelfs robotisering worden in het buitenland steeds meer toegepast. Maar om het een Digitale Revolutie in de schoonmaakbranche te noemen gaat wat ver, zegt Adema.
"De huidige ontwikkelingen zijn daarvoor nog wat te prematuur", zegt hij, "de ontwikkelingen, hoe spannend ze ook zijn, staan nog in de kinderschoenen". Waarop Paul Harleman concludeerde: "Feit is niettemin dat de behoefte bestaat en dat de belangstelling toeneemt".
Voedsel voor de geest
De VSR Kennisdag en Zomerborrel bleek alles bij elkaar een spannend evenement vol interessante sprekers, nieuwe meningen, praktische oplossingen, toekomstbeelden en alle relevante facetten van de komende digitalisering en automatisering van de schoonmaakbranche.
