Schoonmakers zijn van vitaal belang voor de volksgezondheid. Niet alleen in tijden van crisis

In slechts enkele weken tijd heeft Corona duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar wij uiteindelijk zijn als mens en samenleving als geheel. De enorme impact die dit virus heeft op bijna alle bedrijfstakken is bizar. De schoonmakers zijn de afgelopen week in verschillende landen een "vitaal beroep" genoemd, omdat het schoonmaken door moet gaan. Ook zien we veel aandacht in de maatschappij voor hygiëne, handen wassen en schoonmaakmiddelen. Maar hoe laten we als schoonmaakbranche (schoonmaakbedrijven en schoonmakers) aan iedereen zien hoe belangrijk schoonmaken is en om dat zichtbaar te maken. En nog belangrijker, om dit bij iedereen in het geheugen te houden voor later, ook als deze crisis voorbij is?  

 

Boris Johnson (premier van het Verenigd Koninkrijk) heeft deze week in het parlement al een prachtige verklaring afgelegd, die dit precies weergeeft: "Ik wil graag een speciale vermelding geven aan een groep die enorm wordt genegeerd, vergeten en gedecreteerd als ongeschoolde arbeiders - schoonmakers. Overal in het land en in dit gebouw doen (zij) hun best om onze plaatsen hygiënisch en veilig te houden."

Genegeerd, vergeten en veroordeeld. Dat is rechttoe rechtaan, maar toch voor een groot deel een waarheid. Want het is nog steeds zo dat schoonmaken een sluitpost op de begroting is. En als er ergens bespaard kan worden, dan is het vaak de schoonmaak die daar deel van uitmaakt. Natuurlijk is de sector daar mede schuldig aan. Maar op dit moment ligt er een kans om dat structureel te veranderen. Maar hoe moeten we dat doen?

Schoonmaken echt zichtbaar maken

Waar wereldwijd nog steeds in de vroege ochtend- of avonduren wordt schoongemaakt, zodat er weinig zicht op is, zijn schoonmaak en schoonmakers nu zichtbaarder en belangrijker dan ooit. Iedereen kent inmiddels de onrealistische beelden van de 'marsmannetjes' in China die hele straten, kantoren en openbare ruimtes ontsmetten. En schoonmaken is nu letterlijk overal nodig. Van winkelwagentjes, deurknoppen en andere 'touchpoints' tot trams/bus/trein en zelfs geld. Het lijkt erop dat dit virus dagenlang op alles kan overleven. 

Klanten klagen vaak over de onzichtbaarheid van schoonmaken. Is het echt gedaan? Waar is wel en waar is niet schoongemaakt? Wanneer was de laatste keer dat dit gebeurde? En is het wel goed gedaan met de juiste materialen en middelen? Intern in de schoonmaakbranche zelf buitelen specialisten vaak over elkaar heen, omdat er nog vaak met de verkeerde methoden wordt schoongemaakt. 

Schoonmaken is een vak en juist nu moeten wij als branche de verantwoordelijkheid nemen om het goed te doen. Intern om mensen goed op te leiden, te controleren en waar nodig een her-instructie te geven. Maar ook om aan klanten uit te leggen waarom iets meer tijd kost, maar dat het wel goed gedaan wordt. Op dit moment moeten we dat zichtbaar maken.

In Nederland zien we dat hier en daar protocollen worden ontwikkeld. Alle touchpoints zoals deurklinken, toiletgroepen moeten extra gereinigd en/of gedesinfecteerd worden. Mensen zoeken veel meer op Google naar reinigings- en desinfectiemiddelen. Handhygiëne en handen wassen is een hot topic!

Maar hoe laten we dit als schoonmaakbranche en schoonmaakbedrijf anders zien? Hoe zorgen we ervoor dat eindgebruikers zoals passagiers, hotelgasten, kantoorpersoneel, klanten en medewerkers met een veilig gevoel kunnen werken, niet alleen nu tijdens de quarantaine, maar ook later als het leven weer zijn gewone gang gaat? Hoe zorgen we ervoor dat schoon ook echt schoon betekent en dat de eindgebruiker er op kan vertrouwen? 

Het antwoord is er nog niet helemaal. We kunnen er veel van leren in de voedselproductie en cleanrooms, waar een verkeerde reinigingsmethode cruciaal kan zijn. Maar ook daar zijn de innovaties nog niet zo ver ontwikkeld dat het "af" is. Ja, kwaliteitscontroles kunnen worden uitgevoerd door middel van steekproeven, zoals in de voedingsindustrie met ATP-controles. En misschien kan nanotechnologie hier een oplossing bieden. Hoe kun je bewijzen dat een dweil of een schoonmaakmachine echt de hele vloer heeft gedaan, tot op de centimeter nauwkeurig? Hoe zou je dat snel kunnen 'zien', misschien met geavanceerde camera's of Virtual/Augmented Reality? 

Ik hoop dat deze crisis een reden is om nu vaart te maken op dit gebied, zeker omdat er genoeg specialisten zijn die meer pandemieën voorspellen naar de toekomst toe. Hopelijk krijgt de schoonmaakbranche nu ook meer aandacht van grote en kleine tech-partijen en tech-ecosystemen die hierin gaan investeren. Zoals we nu zien met robots in de schoonmaakbranche. En zoals Estland vorige week investeerde in een Corona hackathon om snel nieuwe startups en innovaties van de grond te krijgen. In feite staan we hier pas aan het begin van een nieuw tijdperk.

 

Voorspellende analyses en machinaal leren in de schoonmaak

Data is de afgelopen jaren in veel bedrijven een sleutelrol gaan spelen. Om beslissingen te nemen, of in het geval van Artificial Intelligence en Machine Learning (waar er te veel data is), dat 'software' of een 'robot' het overneemt en zelf leert van die data. Onze klanten meten al jaren de schoonmaakkwaliteit van duizenden gebouwen in Nederland, maar ook over de hele wereld. Er zijn veel verschillende soorten gebouwen zoals kantoren, ziekenhuizen, verzorgingstehuizen, hotels, vakantieparken, fabrieken, etc. Maar denk ook aan openbare gelegenheden zoals vliegvelden, metro- en treinstations, bussen en trams.

Elk bedrijf houdt de gegevens vaak voor zichzelf en vooral in het licht van de GDPR/AVG is dit meer een must geworden. Maar hoe mooi zou het zijn als we data nu kunnen gebruiken om deze crisis aan te pakken? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we juist door deze crisis data sneller en makkelijker kunnen delen, met als doel er sneller van te leren en uiteindelijk de maatschappij (mensen en bedrijven samen) te helpen? 

Ik ben bestuurslid geworden van Facility Data Standard en ik ben betrokken bij Amsterdam Data Exchange om te kijken of we use cases kunnen realiseren op het gebied van datamarktplaatsen. 

De afgelopen dagen zagen we al discussies ontstaan dat de Amerikaanse regering in deze tijden van nood Philips via wetgeving kan verplichten om alleen voor Amerika te produceren. Of we zagen de discussie rond het 'recept' van het Zwitserse bedrijf Roche. Allerlei belangen zijn met elkaar verweven, en welke is het belangrijkst?

 

• Hoe kunnen we verder gaan dan commerciële belangen en ervoor zorgen dat we juist nu innoveren door samen te werken en gegevens "open te stellen" en - in dit geval - beschikbaar te stellen? 
• Wat zou er dan mogelijk zijn? Stel dat je het weet:
  • Welke gebouwen en ruimten zijn in gebruik en met welke bezettingsgraad? 
  • Wanneer zijn ze voor het laatst gereinigd, gedesinfecteerd of ontsmet?
  • Welke apparatuur gebruiken we? Hoe effectief worden ze gebruikt?
  • Wat voor soort mensen zijn er op bepaalde plaatsen, wat is hun status? Zijn ze ziek geweest, of hebben ze koorts gehad?
• Wat als we deze gegevens kunnen koppelen aan (nieuwe) virusuitbraken en zo sneller kunnen zien welke mensen er zijn geweest, zodat we sneller en doeltreffender op dergelijke situaties kunnen reageren?

 

Tot voor kort zouden de mensen daar weinig waarde aan hebben gehecht. Maar met wat we de laatste weken hebben gezien, kan dit in de toekomst bittere noodzaak worden en moeten we ons er nu op voorbereiden. Vervolgens gaan we enkele discussies voeren over openbaar nut versus privacy. 

Dit vereist een combinatie van mensen en middelen op het gebied van tech/software/data, diepgaande kennis van de industrie en een moderne, open mindset en een cultuur om patronen te doorbreken. Hier zijn startups nodig om deze ideeën snel tot leven te brengen, om stappen te zetten op een lean startup manier. Frankrijk lanceerde deze week al een fonds om startups te helpen, want zij maken de toekomst. Estland organiseerde een speciale Corona Hackathon. Juist nu in deze crisis van algemeen belang, want dit is de toekomst... Wanneer zullen 'wij' volgen?

Dirk Tuip: Om mij heen zie ik genoeg schoonmaakbedrijven die nu het slachtoffer zijn van deze onzichtbare vijand, net als vele andere bedrijven. Vanaf deze plaats wens ik u allen veel sterkte, wijsheid en creativiteit toe!

Dirk Tuip is CEO van startup FacilityApps. Al vroeg kwam hij in aanraking met de schoonmaakbranche. Zijn eerste parttime baan was als medewerker specialistische schoonmaak bij Succes Schoonmaak. Succes was ook de hoofdsponsor van handbalvereniging Volendam, waar Dirk als handballer speelde. Na 10 jaar topsport moest Dirk op 27-jarige leeftijd stoppen wegens een blessure.

Inmiddels is hij 'kapitein' van verschillende techbedrijven: oprichter en aandeelhouder van data driven online marketingbureau SearchUser. CEO van startup FacilityApps, een app-platform voor schoonmaakbedrijven en hoveniers, met meer dan 8000 gebruikers uit meer dan 10 verschillende landen. En initiatiefnemer van H20 esports campus Amsterdam die deze maand haar deuren moest openen totdat Corona daar abrupt de pauzeknop indrukte.